Felix the cat

In de NRC van 20/21 maart jl. stond dit artikel. Aangezien ik hier nog nooit Felix ten tonele gevoerd heb, hieronder het artikel. Verder een link naar Wikipedia en een link naar afbeeldingen van Felix.

‘Felix heeft alles wat Garfield mist’

Tekenaar René Windig stelde voor HAFF een filmprogramma samen over zijn grote held: Felix de kat. ,,Zij moesten alles nog uitvinden.”

Het Amsterdamse atelier van tekenaar René Windig ziet er dezer dagen uit als een Felix the Cat-museum. Overal boeken en plaatjes en nog meer strips en beduimelde boekjes in alle talen. Voor het Holland Animation Film Festival stelde Windig een klein retrospectief over het cartoonfiguurtje samen, dat met zijn zwarte lijfje, grote witte ogen en gigantische grijns sindsdien model heeft gestaan vele animatiefiguurtjes. Felix trad voor het eerst in een filmpje op in 1919, en werd een van de grootste filmhelden van het tijdperk van de stille film Windigs liefde voor Felix dateert uit zijn middelbare schooltijd: ,,Samen met Eddie de Jong, met wie ik Heinz tekende, organiseerde ik filmavondjes op school. We lieten vooral zien wat we zelf leuk vonden: Laurel en Hardy, Felix de kat, af en toe een cultfilm.

Wie is Felix?

,,Felix was de eerste getekende persoonlijkheid. Hij deed niet veel meer dan op zoek gaan naar een slaapplek, of naar eten, en hij haalde allerlei strapatsen uit, maar wel als een echt karakter. Hij was eigenlijk ook de eerste grote filmheld. Vreselijk populair. Dat hou je niet voor mogelijk. Mickey Mouse kwam daarna, maar die is qua vormgeving gewoon van Felix gejat. In plaats van puntoortjes had hij ronde oortjes. Een kat die een muis wordt.

Wat maakt de filmpjes zo speciaal?

,,Het zijn echt bewegende tekeningen. De manier waarop hij zich beweegt en de kijker betrekt bij wat hij gaat doen, dat vind ik schitterend. De eerste filmpjes waren natuurlijk stil. En dat vind ik ook het mooie ervan. Ik heb ze het liefste zonder geluid. Toen het geluid zijn intrede deed is Walt Disney erop gedoken. En de man die Felix the Cat produceerde, Pat Sullivan, een hele nare vervelende man was dat trouwens, wilde niet aan geluid. Het draait natuurlijk helemaal niet om Sullivan, de tekenaar was ene Otto Messmer, en die maakte én alle tekenfilmpjes én alle strips, zonder daar ooit de credits voor te hebben gekregen. Hij zat de hele dag te tekenen, want er kwam elke twee weken een nieuw filmpje uit.”

Wat laat u zien op HAFF?

,,Alleen zwart-wit. En tot 1930. Daarna vind ik er geen zak meer aan. Er bleek toch wel minder keuze te zijn dan ik dacht. Het is allemaal publiek domein, staat op YouTube, maar ik wilde het natuurlijk op film laten zien. In totaal heb ik twintig filmpjes gevonden en daar zitten toppers tussen.”

Zoals?

,,Otto Messmer werkte graag met metamorfoses. Die staart is natuurlijk bekend, die wordt een handje of een paraplu of een vraagteken of hij legt er een knoop in. Maar soms heeft Felix ook een delirium. Dan heeft hij zoveel gezopen dat alles gaat bewegen. Tegenwoordig kan alles natuurlijk. Maar toen moesten ze alles nog uitvinden en bewijzen.

Waarom komen er zoveel katten voor in strips en tekenfilms?

,,Het is zo vreselijk logisch om een kat te nemen. Een hond is een leuk trouw beest, maar het zal nooit een kat worden. Een kat heeft karakter. En alle katten hebben ook een ander karakter. Net als mensen. Toen we net begonnen met Heinz zeiden ze wel: ‘Alweer een kattenstrip?’ Maar je zegt toch ook niet ‘Alweer een mensenstrip’? En het zijn niet de slechtste strips die er over katten zijn. Felix is misschien een beetje onbekend. Maar Krazy Kat van George Herriman was een geweldige kunstzinnig getekende strip. En dan heb je nog Robert Crumbs Fritz the Cat gehad natuurlijk. Garfield noemen we nooit. Daar hebben we zo’n verschrikkelijke hekel aan. Dat was toentertijd onze vijand. Slecht getekend. Gemakzuchtig gedaan.”

Was Heinz een eerbetoon aan Felix?

,,Fritz, de bijfiguur uit Heinz, dat is gewoon een uitgerekte Felix. Dus wat dat betreft zijn we wel schatplichtig. Maar Heinz en Fritz waren ook naar mijn eigen katten gemodelleerd. En naar een schildpad die Joducus heet. Dat is de enige die nog leeft.”

Miljarden dode vogeltjes per jaar

Het is al weer een tijdje geleden, dat dit NRC-artikel in de krant stond – begin februari. Maar omdat niet iedereen deze krant onder ogen krijgt, wil ik het jullie toch laten toekomen. Zoals de conclusie luidt, men is het oneens over hoe dit probleem aan te pakken. Hier komt het artikel.

Marcel aan de Brugh

Ecologie Steeds meer dorpen en steden, in Nederland en elders, kampen met zwerfkatten. En dus met doodgebeten vogels. Wat te doen? Jagers en ecologen zijn het oneens.

Op Schiermonnikoog leven vijftig verwilderde katten. Jan Berend Bazuin wil van die beesten af. Hij is jager. De katten zijn de eilandbevolking al jaren een doorn in het oog, zegt hij. Ze eten jaarlijks duizenden vogeltjes. Die katten horen gewoon niet hier, vindt hij. Bazuin zit in het overlegorgaan van het Nationaal Park Schiermonnikoog. Dat heeft afgelopen donderdag besloten om kooien te plaatsen, verspreid over het eiland. De daarin gevangen katten worden afgemaakt, zegt Bazuin via de telefoon. Het is een proef die vooralsnog een jaar duurt.

Een onzinnig plan, noemt Chris Smit het. Hij is ecoloog aan de Rijksuniversiteit Groningen en bestudeert de verwilderde katten op Schiermonnikoog sinds twee jaar. Onderzoek laat steeds hetzelfde zien: het bejagen of wegvangen van dieren heeft weinig effect. Of het nou om meeuwen gaat, om katten, of wat dan ook. De overgebleven individuen krijgen gewoon meer, of vaker, jongen.

Dat jagen geen zin heeft, laat de geschiedenis zien. Op Schiermonnikoog mochten katten tot 1994 worden afgeschoten. Ondanks de jacht bleef de populatie min of meer gelijk: tussen de veertig en vijftig exemplaren. En na het verbod op de kattenjacht groeide de populatie niet verder.

Toch mort de bevolking. Niet alleen op Schiermonnikoog. Steeds meer dorpen en steden, in Nederland en daarbuiten, kampen met zwerfkatten. En dus met nachtelijk gemauw en gehuil. Met kattenpoep. En doodgebeten vogels.

Dat het, wat dat laatste betreft, niet om kleine aantallen gaat, laat een deze week gepubliceerd artikel in Nature Communications zien. Drie Amerikaanse biologen komen, via een aantal omrekeningen en schattingen, tot de conclusie dat de vele tientallen miljoenen katten in de Verenigde Staten jaarlijks tussen de 1,4 en 3,7 miljard vogels vangen, en tussen de 6,9 en 20,7 miljard zoogdieren. Veruit de meeste van die dieren (70 procent van de vogels, en 90 procent van de zoogdieren) vallen ten prooi aan katten die de hele dag buiten lopen – boerderijkatten, zwerfkatten, verwilderde katten. Verwilderde katten eten drie tot vier keer meer prooidieren dan huiskatten, die gevoerd worden, zegt Smit.

Cijfers voor Nederland zijn er niet. Onderzoekers van de Wageningen Universiteit kwamen anderhalf jaar geleden uit op naar schatting 3,2 miljoen huiskatten, en om hen te voeden is een oppervlak nodig ter grootte van Drenthe. Hoeveel zwerfkatten er zijn, of verwilderde katten, is niet duidelijk. Volgens cijfers van Dierenbescherming worden er jaarlijks 100.000 zwerfkatten in Nederlandse asielen opgenomen.

Ecoloog Chris Smit geeft meteen toe dat de kat een groot effect heeft op de natuur. Zeker op eilanden kunnen de gevolgen desastreus zijn, omdat er geen nieuwe aanvoer van prooidieren van buitenaf is. Een groep Spaanse, Franse en Amerikaanse biologen berekende twee jaar geleden voor 120 eilanden wereldwijd het effect van verwilderde katten op het uitsterven van soorten zoogdieren, vogels en reptielen. Van de 175 uitgestorven soorten bleek de kat er 25 (14 procent) op zijn geweten te hebben. De kat is een van de meest invasieve soorten, zegt Smit.

De ecoloog heeft de afgelopen jaren bekeken hoe dat op Schiermonnikoog zit. Vorige maand publiceerde hij, samen met twee andere biologen, de laatste stand van het onderzoek in het tijdschrift De Levende Natuur. Om de grootte van de populatie te bepalen plaatsten de wetenschappers zes camera’s op het eiland, aan de oost- en westkant. Op palen, op 50 centimeter hoogte, langs paden. Om het dieet van de katten vast te stellen werden 305 kattenkeutels geanalyseerd. Het menu van de naar schatting vijftig verwilderde katten blijkt voor 86 procent uit zoogdieren te bestaan, en voor 14 procent uit vogels. De meest voorkomende prooi is de veldmuis. De veldmuis vormt bijna 60 procent van het dieet – in aantallen zijn dat er jaarlijks zo’n 24.000. En laat die muis nu net een soort zijn die eigenlijk ook niet op Schiermonnikoog hoort, zegt Smit. Die is in 1996 op het eiland geïntroduceerd. De ene exoot eet dus de andere op, zegt hij.

Verder eten de katten ook haas, konijn, rat. En vogels. Welke soorten precies is via de keutelanalyse niet te achterhalen, zegt Smit. Het verenpatroon is niet meer te detecteren. Wel kun je aan de diameter van de veren zien of het een kleine, middelgrote of grote soort is geweest. Het belangrijkste, zegt Smit, is dat er geen aanwijzingen zijn dat de katten ook velduilen of blauwe kiekendieven eten. Dat zijn in Nederland zeer zeldzame soorten. Alleen op Schiermonnikoog komen ze nog voor. Als dat zo was had je een reden om in te grijpen. Die zie ik nu niet.

Dat ziet jager Jan Berend Bazuin heel anders. Je bent geen goede natuurbeheerder als je die katten laat zitten. Of het wegvangen en vervolgens afmaken van katten de beste methode is, weet Bazuin niet.

In ieder geval ligt jacht op katten steeds gevoeliger – hoewel er volgens cijfers van de Nederlandse jagersvereniging jaarlijks nog steeds tussen de 8.000 en 13.000 katten worden geschoten. Inmiddels kiezen gemeenten vaker voor het vangen, steriliseren en weer terugplaatsen van zwerfkatten. De resultaten van die methode zijn echter wisselend. Een voorbeeld is Rome. De stad past deze methode sinds 1991 toe. Het blijkt dat zwerfkatten van buiten Rome de stad binnen blijven druppelen. Daarnaast worden huiskatten verwaarloosd en belanden ze op straat. Zo neemt de populatie zwerfkatten niet af. Er zijn ook gemeenten, bijvoorbeeld in de VS, die kolonies zwerfkatten onderbrengen en verzorgen. Via sterilisatie proberen ze de omvang van de kolonie geleidelijk in te krimpen. Maar deze goede zorgen hebben ook een averechts effect. Mensen die van hun kat af willen, dumpen het dier daar illegaal, want er wordt toch voor ze gezorgd. Ook zwerfkatten trekken naar deze plekken, omdat er voer is.

Dat de kat kan uitgroeien tot een probleem heeft alles te maken met menselijk gedrag, zegt Smit. En met onze opvattingen over dit dier. Zo vinden we dat een kat lekker naar buiten moet kunnen. Anders is het zo zielig. Maar is dat wel zo? De Amerikaanse dierenarts Sheilah Robertson vroeg zich dat vijf jaar geleden af in een overzichtsartikel over bestrijding van zwerfkatten. Vanuit het oogpunt van welzijn is het belangrijk dat dieren vrij zijn van pijn, honger, ziekte, angst. Het algehele welzijn is beter gegarandeerd als een kat binnen blijft, concludeert ze.

En trouwens: je hoeft geen katten te houden, zegt Smit.

Met of zonder afschot, op Schiermonnikoog zwerven steeds veertig tot vijftig verwilderde katten.”

nrcdode

Animeermeisje

Weer een erg leuk boekje gelezen, heel humoristisch geschreven. Hoe ik eraan kom weet ik niet meer. Maar voor de liefhebber zeer aan te bevelen. Zoals gewoonlijk hieronder de voor- en achterkant plus een paar foto’s.

animeer1a

animeer2a

animeer3a

animeer4a

Grote verrassing

Wat een verrassing!! Afgelopen vrijdag werd er aangebeld. Het was de post met een pakje. Ik kon me niet herinneren, dat ik wat besteld had, maar het pakje was wel degelijk aan mij geadresseerd. En nieuwsgierig als ik ben, heb ik het gelijk opengemaakt. En daar was de Literaire Katten Kalender 2013!! Ik stond echt versteld en wil degene, die mij bedacht heeft, heel heel hartelijk danken. Maar wie is het??

Dit keer ben ik er dus heel vroeg bij met de voorkant en de eerste twee weken. Vooral het onderschrift bij deze week, vind ik geweldig:

“De kat heeft twee voorpoten, twee achterpoten. Twee poten aan de linkerkant. Twee poten aan de rechterkant. Achter het lijf komt de staart en die houdt na een poosje op. Van tijd tot tijd heeft de kat zin in jonkies en dan maakt ze er een paar. Dan wordt ze een kattenvrouw…”

(Uit het opstel van een scholier in Frankrijk).

kal131a

kal132a

kal133a

De literaire kattenkalender

Ik was al lang van plan om iets over deze kalender te schrijven, maar tot nu toe was er nog niets van gekomen. Elke week een nieuwe foto met onderschrift. En nu maandag nog één te gaan. Ik heb hem nu vier jaar achter elkaar gehad en vaak zaten er ‘briljantjes’ tussen. De kalender van 2013 heb ik niet. Ik heb er wel naar gekeken – niet heel grondig overigens – maar ik zag hem niet. Dus volgend jaar ‘afkicken’. Hieronder de voor- en achterkant van de kalender en de laatste twee foto’s. Ik kon de foto’s helaas niet 100% scannen, maar jullie zien wat ik wil laten zien! Het citaat bij de laatste foto is van Johann Wolfgang von Goethe – ja het is tenslotte een literaire kattenkalender!

kal1

 

kal2

 

kal3

 

kal4

Casper – de kat die met de bus ging

Ik heb dit boek al langer in huis, maar nu pas gelezen. Een aanrader voor katten liefhebbers om aan te schaffen of – op de valreep – als kerst cadeautje te geven. Ook zijn er filmpjes op YouTube te zien. Tik in: “casper cat bus” en er je kunt een aantal filmpjes bekijken. Hieronder de voor- en achterkant van het boek en een aantal foto’s.

Het goedhartige varken en andere geschiedenissen

Een ander kijk- en leesboek wat ik in handen kreeg, bracht mijn nicht voor mij mee. Er staat een stempel in van de Stichting Provinciale Bibliotheek Centrale voor Zuid-Holland, Schiedam.

De bibliotheek omschrijving is als volgt:

Gernhardt, R.

Het goedhartige varken; en andere geschiedenissen; vert. door W. Wilmink; met zwarte en gekleurde pltn. van A. Gernhardt. Utrecht enz., Bruna, 1981. 32 blz.

Kijk- en leesboek met surrealistische gekleurde platen en tekst in dichtvorm over de avontuurtjes van een paar poezen, een varkentje, een hond, enz. “Ein gutes Schwein bleibt nicht allein”.

Hieronder één van de verhaaltjes. Het klinkt wel wat oubollig, maar wat wil je, het is een boek van meer dan dertig jaar geleden!

 

 

Sal Meijer

Het is al lang geleden, dat ik hier wat geschreven heb. Maar in de tussentijd heb ik wel een paar ‘katten’boek(jes) gelezen, o.a.

Het Amsterdam van Sal Meijer door Nino van der Enden en Edward van Voolen

Frits Abrahams schreef op de Achterpagina van de NRC een stukje over een overzichtstentoonstelling van deze schilder. Naast vele Amsterdamse taferelen, schilderde hij ook vaak katten. En vandaar mijn belangstelling. Er is een boekje uitgegeven ter gelegenheid van deze tentoonstelling en dat heb ik nu in mijn bezit. Hieronder een aantal kattenschilderijen.

Choupette

Op de Achterpagina van de NRC van 1 en 2 november stond een leuk artikel over Choupette, de witte Birmaan van ontwerper Karl Lagerfeld. Een link naar het artikel is (nog) niet mogelijk, maar hieronder twee foto’s en een link naar meer foto’s van Choupette.

Metrokatten

In het AD en in de regio bladen heeft de afgelopen week een paar artikeltjes gestaan over een moederpoes, die haar kittens opvoedde tussen de metrorails. Nu denkt men, dat ze alle poezen te pakken hebben. Lees hieronder het laatste artikel.